بسیاری از مردم فکر می‌کنند که شخصیت، تغییرناپذیر است. چیزی که از بدو تولد در ما خلق شده و تا همیشه همراهمان خواهد بود. اما علم، نظر دیگری در این رابطه دارد. اگر از یک شخص، در سنین ۱۴ و ۷۷ سالگی وی، سوالاتی کاملا یکسان بپرسید، پاسخ‌های بسیار متفاوتی دریافت خواهید کرد. طوری که انگار با ۲ شخص کاملا متفاوت روبرو هستید. پس این نکته‌ای واضح است که شخصیت ما، از آنچه که فکر می‌کنیم انعطاف پذیرتر است. اما در این میان، یک سوال مهم، بی پاسخ مانده است: آیا می‌توانیم کنترل شخصیت خود را به دست بگیریم؟ یا اینکه تا همیشه اسیر تجربیات تصادفی و اتفاقات پیش آمده خواهیم بود؟ اصلا آیا می‌توانیم به تغییر شخصیت خودمان فکر کنیم؟ یا اینکه تکامل شخصیت، چیزی است که در گذر زمان یا خود بخود اتفاق می‌افتد؟
در این مطلب از استارتاپت، به مرور مطالعه‌ای که در همین حوزه صورت گرفته است، خواهیم پرداخت. این مطالعه، با هدف اثبات این موضوع انجام شده است که شما نه تنها قادر به شکل دهی شخصیت خود هستید، بلکه حتی می‌توانید دقیقا انتخاب کنید که چه نوع شخصیتی داشته باشید. نتیجه چنین مطالعه‌ای می‌تواند برای افرادی که می‌خواهند به هر نحوی شخصیت متفاوتی از خود بروز دهند، جالب خواهد بود.
تلاش بیشتر برابر است با تغییر بیشتر
در ابتدا لازم است اطلاعاتی از دیدگاه دانشمندان درباره شخصیت انسان‌ها، داشته باشیم. روانشناسان معتقدند تنها راه معتبر سنجش شخصیت، استفاده از چارچوبی به نام Big Five یا پنج معیار اصلی است. این ۵ معیار، نشان دهنده ۵ عامل اصلی تشکیل دهنده شخصیت هر فرد هستند و با کمک این سوالات، مورد سنجش قرار می‌گیرند: میزان برونگرایی (آیا مایل به گذراندن وقت با دیگران هستید؟)، رضایت از خود (از خودتان خوشتان می‌آید؟)، وجدان کاری ( آیا آنچه را که ادعا می‌کنید، انجام می‌دهید؟)، میزان عصبی بودن (آیا احساسات پایداری دارید؟) و ذهنیت باز (از چیزهای جدید خوشتان می‌آید؟).
هدف تیم تحقیق این بود که آیا کسی می‌تواند آن بخش از شخصیت خود را که در یک یا چند مورد از این مقیاس‌ها ضعیف‌تر است، تغییر دهد یا خیر. برای بررسی این مساله، ۳۷۷ دانشجو برای مدت ۱۵ هفته تحت آزمایش قرار گرفتند. از هر یک از آن‌ها پرسیده شد که مایل به تغییر کدام جنبه از شخصیت خود هستند. بسیاری از آن‌ها تمایل داشتند برونگرایی بیشتر یا عصبانیت کمتری داشته باشند.
اول از همه، شخصیت اولیه هر دانشجو مشخص شد. سپس مجموعه‌ای از وظایف، طراحی و به آن‌ها محول شد. این وظایف، در راستای کمک به تغییر شخصیت مطلوب هر دانشجو بود. بالاخره در پایان دوره آزمایشی، بررسی می‌شد که آیا آن‌ها واقعاً پیشرفتی در رسیدن به هدف خود داشتند یا خیر.
نتیجه ای که به دست آمد، حاکی از این بود که دانشجویانی که چالش‌های رفتاری بیشتری را برای تغییر شخصیت خود می‌پذیرفتند، در این راه موفق‌تر بودند. در واقع، به زبان ساده می‌توان گفت که هر چه بیشتر کار کنید، تغییر بیشتری احساس خواهید کرد.
ناتان هادسون (Nathan Hudson)، سرپرست پژوهش می‌گوید:
مشارکت فعالانه در رفتارهایی که برای تغییر ویژگی‌های شخصیتی فرد طراحی شده است، به مرور زمان باعث رشد ویژگی‌های مورد نظر در او می‌شود.
فعالیت هایی برای تغییر شخصیت
این نکته‌ای واضح است که فقط با آرزوی داشتن یک شخصیت جدید، نمی‌توان کاری از پیش برد. برای داشتن انگیزه‌ای واقعی در این راه، بهتر است به مزیت‌هایی که با تغییر شخصیت مطلوب خود به دست می‌آورید، فکر کنید. اما برای تغییر شخصیت، باید چه کارهایی انجام داد؟
هادسون لیستی از فعالیت‌ها و وظایفی را که به دانشجویان تحت مطالعه محول کرده بود را منتشر کرده است. لیست ارسالی او، شامل گستره بزرگی از انواع فعالیت‌ها و چالش‌های کوچک یا بزرگ و سخت یا آسان بود. در ادامه این مطلب، به چند نمونه از آن‌ها که بیشترین موارد استفاده را داشتند، اشاره می‌کنیم.
روش‌هایی برای برونگراتر شدن
۱. قبل از اینکه به رختخواب بروید، درباره لحظات خوشایند تجربه اجتماعی خوبی که در طول روز داشتید، فکر کنید.
۲. به صندوق‌دار فروشگاه سلام کنید.
۳. برای سوالات رایجی مانند «چه خبر؟» چند پاسخ مختصر و خوب، آماده کنید.
۴. به افرادی که پیش از این هرگز ندیده‌اید سلام کنید. با اشاره به محیطی که در آن قرار دارید، سر صحبت را باز کنید. مثلا می‌توانید از این جملات استفاده کنید: «هوا خوبه!»، «چه گل‌های زیبایی!»، «من عاشق آهنگی که در حال پخش است، هستم!»
۵. با دوستی که چند وقتی ندیده‌اید، تماس بگیرید.
۶. لیستی از سوالاتی که می‌خواهید از افراد جدید بپرسید آماده کنید.
۷. یک موسسه کارهای داوطلبانه پیدا کرده و در این فعالیت‌ها شرکت کنید.
۸. با افرادی که در پارک یا دیگر مکان‌های عمومی در حال ورزش هستند ارتباط برقرار کرده و همراهشان شوید.
۹. وقتی کسی نظرتان را می‌پرسد (مثل «کجا باید غذا بخوریم؟»؛ «نظرتان درباره این موضوع چیست؟» صادقانه پاسخ دهید.
۱۰. با یک دوست صمیمی، راجع به مشکلی که در حال حاضر دارید، راحت و صادقانه صحبت کنید.
روش‌هایی برای کمتر عصبی شدن
۱. وقتی بیدار می‌شوید با صدای بلند به خود بگویید: «من می‌خواهم امروز شاد باشم»
۲. وقتی احساس می‌کنید در حال عصبانی شدن هستید، چند لحظه ایستاده و چند نفس عمیق بکشید.
۳. قبل از خوابیدن، درباره اتفاق مثبتی که در طول روز افتاده و احساس خود درباره آن، چند کلمه‌ای بنویسید.
۴. از دیگران قدردانی کنید (مثلا به یک دوست بگویید که چرا از او متشکر هستید)
۵. اگر مذهبی هستید حداقل ۵ دقیقه در روز را برای عبادت در نظر بگیرید. اگر مذهبی نیستید، این زمان را صرف مراقبه کنید.
۶. روزانه حداقل ۵ دقیقه را برای نوشتن درباره اتفاقاتی که در طول روز رخ داده و البته احساسات خود درباره آن‌ها، در نظر بگیرید.
۷. وقتی دچار استرس می‌شوید، حداقل ۲ دقیقه وقت بگذارید و به موقعیت مشابهی که در گذشته داشته و به خوبی از آن گذر کردید، فکر کنید (مثلا اگر نگران انجام یک سخنرانی هستید، در مورد موفقیتی که در سخنرانی‌های گذشته داشتید، فکر کنید)
۸. حداقل ۳۰ دقیقه از روز را به عکس گرفتن از چیزهایی که خوشحال‌تان می‌کند، بگذارنید. چیزهایی مثل گل‌های زیبا، دوستانتان، یک تخت راحت یا حتی خودتان.
۹. افکار منفی را نادیده نگیرید. ولی در عین حال، به ۳ نکته مثبت راجع به همان مساله هم فکر کنید. (مثلا من از آخر هفته‌های بارانی متنفرم، اما به هر حال، همه ما به باران احتیاج داریم. این آخر هفته‌های آرام به من کمک می‌کند که قدر هر چیزی را بهتر بدانم و انرژی بیشتری برای شروع کار در هفته آینده داشته باشم).
۱۰. افرادی که در گذشته به شما صدمه زدند را ببخشید.
سخن پایانی
همانطور که می‌بینید این تمرینات، بیشتر جنبه شهودی دارند. به شکلی که احتمالا با بیشتر توصیه‌هایی که راجع به شیوه داشتن یک زندگی سالم شنیده‌اید، مطابقت دارند. نتیجه‌ای که از این مطالعه به دست می‌آید، این است که برای تغییر شخصیت، باید سرسختانه تلاش کرد. اگر بتوانید خود را به امتحان کردن این روش‌ها عادت دهید، حتما کار آسان‌تری برای تغییر شخصیت مطلوب خود خواهید داشت.