آیا یکی از معیارهای شما برای استخدام نیروی کار جدید در شرکت‌تان، محدوده سنی متقاضی است؟ آیا سازمان شما هم درمعرض اتهام تبعیض سنی در فرایند استخدام قرار دارد؟
یکی از قوانین اصلی و اساسی تبعیض سنی، در مصوبه قانون کار سال ۱۹۶۷ میلادی آمده که طبق آن، کمیسیون فرصت اشتغال‌زایی برابر (EEOC) را به شرح زیر تعریف کرده است:
تبعیض سنی در قانون کار ۱۹۶۷ (ADEA) از افرادی که بیش از ۴۰ سال سن دارند، دربرابر تبعیض شغلی محافظت می‌کند. حمایت‌های ADEA شامل دو گروه کارکنان و همچنین متقاضیان کار است و طبق آن، تبعیض قائل‌شدن بین افراد به‌دلیل سن آن‌ها، غیرقانونی است. این تبعیض‌ها در هر زمینه‌ای، از اعطای امتیازات شغلی، استخدام، اخراج، ترفیع و جبران خسارت گرفته تا مأموریت‌های شغلی و آموزش، قابل‌بررسی هستند.
در این مطلب از استارتاپت، به راه‌‌حل‌هایی می‌پردازیم که کارفرمایان به‌کمک آن‌ها می‌توانند از بروز چنین تخلفاتی در روند استخدام جلوگیری کنند.
۱. جلوگیری از هرگونه تبعیض در متن آگهی استخدام
معمولا اولین قدم برای استخدام نیروی کار، ارائه یک آگهی استخدام به‌صورت عمومی است.
ADEA بیان هرگونه اولویت، محدودیت یا مشخصه سنی در آگهی‌های شغلی یا تبلیغات را غیرقانونی می‌داند.
این موارد را درنظر داشته باشید:
- از عبارت‌هایی مثل افراد تازه فارغ‌التحصیل استفاده نکنید و در به‌کارگیری عباراتی که متقاضیان مسن‌تر را مایوس می‌کند، محتاط باشید.
- به تجربه افراد رجوع کنید، نه سن آن‌ها.
- آگاه باشید کلماتی که در آگهی شغلی‌تان به‌کار می‌برید، روی چه افرادی تأثیر می‌گذارند.
- حقوق پیشنهادی را ذکر کنید؛ چون مثل یک فیلتر، متقاضیانی که مایل هستند با چنین دستمزدی کار کنند را کاهش می‌دهد و با این روش، کارفرما می‌تواند در وهله اول متقاضیان سن‌بالا را مستثنی کند. با ذکر حقوق، شانس بیشتری برای دریافت تقاضاهای متناسب دارید؛ بدون این‌که لازم باشد افراد را بر اساس سن، جدا کنید.
- حتما آگهی شغل موردنظرتان را در منابع مختلف به‌اشتراک بگذارید تا اتهام انتخاب افراد به‌صورت گزینشی، متوجه شما نشود.
استفاده از این روش برای مشاغل سطح پایین هم مناسب است. بیان سطح پایین یک شغل در آگهی استخدام، هیچ اشکالی ندارد و به متقاضیان اجازه می‌دهد که علاقه خود را نشان دهند. به‌این‌ترتیب می‌توانید با افراد واجد شرایط، ادامه دهید و درمورد سطح انتظارات داوطلبان از یک شغل، فرضیه‌سازی نکنید.
۲. عدم تبعیض سنی در روند مصاحبه شغلی
قدم بعدی شما این است که هیچ تبعیضی در روند مصاحبه صورت نگیرد. مثلا برای جلوگیری از تبعیض سنی در فرایند استخدام نیروی کار، هیچ سوالی درمورد سن و سال یا مواردی از این قبیل نپرسید و حتی راجع‌به این‌که متقاضی در چه سالی فارغ‌التحصیل شده، سؤال نکنید. اگر مدرک یا مجوزی موردنیاز است، از متقاضی بخواهید که آن را ارائه دهد اما اصلا نیازی به ذکر تاریخ اخذ آن وجود ندارد.
همچنین از پرسش مستقیم درباره سن و تاریخ تولد اشخاص اجتناب کنید؛ البته باید بدانید که متقاضی به سن قانونی رسیده است، پس فقط از او بپرسید که بالای ۱۸ سال سن دارد یا خیر.
۳. تهیه لیست نهایی متقاضیان بدون توجه به سن آن‌ها
درنهایت هنگام تهیه لیست متقاضیان شغل موردنظر، مطمئن شوید که هیچ فردی را بر اساس سن ارزیابی نمی‌کنید. البته این نکته، باید برای مشاغل سطح پایین هم رعایت شود. گاهی متقاضیان باتجربه هم دلایل موجهی برای قبول شغل در این سطح دارند. مثلا:
- به فکر داشتن شغل ساده‌تری هستند.
- گاهی هدف آن‌ها از درخواست چنین شغلی، استرس و ساعات کاری کمتر یا تغییر عادت است.
- قصد تغییر حوزه کاری خود را دارند
- می‌خواهند چیز جدیدی یاد بگیرند.
- دوست دارند مهارت‌‌شان را در سایر نقش‌ها امتحان کنند.
شاید نگران هستید که افراد باتجربه بعد از فهمیدن جزئیات شغل موردنظر، قبولش نکنند یا نسبت به آن بی‌علاقه شوند. پس بهتر است از همان ابتدا، درمورد شرایط کاری و انتظاراتی که از آن‌ها دارید، بسیار شفاف صحبت کنید و اجازه دهید که خودشان در این باره تصمیم بگیرد.
اگر بعد از تمام توضیحات، هنوز هم متقاضی این شغل هستند؛ پس باید مثل دیگران با آن‌ها رفتار کنید. درباره این‌که ممکن است چه مشکلاتی سر راه‌شان باشد، فرضیه سازی نکنید. مثلا این‌که فکر کنید خانم‌ها علاقه‌ای به سفرکردن ندارند یا مواردی از این قبیل، درست نیست چون به‌راحتی تبعیض بین افراد متقاضی را تداعی می‌کند.