اگر تاکنون درباره نحوه پیگیری دادههای وبسایت خود به تحقیق پرداخته باشید احتمالا نام گوگل آنالیتیکس به گوشتان خورده است. استارتاپت قصد دارد کاربردها و نحوه کار با گوگل آنالیتیکس را در این پست و قسمت دوم آن به شما ارائه دهد.
گوگل آنالیتیکس یک سرویس رایگان تحلیل وبسایت است که توسط گوگل ارائه شده و بینشی کلی نسبت به چگونگی استفاده و کار با وبسایت را به کاربر ارائه میدهد. شما با کمک این سرویس میتوانید بازگشت سرمایهی بازاریابی آنلاین خود را نیز پیگیری کنید.
میتوانید بازدید کنندگان وبسایت خود را بررسی کرده و از ابعاد مختلف آنها را دسته بندی کنید. میتوانید مجموعهای بینقص از محصولات گوگل مانند حساب تبلیغات و سرچ کنسول خود را در این سرویس ادغام کنید تا پیگیری آنها برایتان راحتتر باشد. همچنین میتوانید از کدهای پیگیری تگ استفاده کرده و هر تبلیغ، شبکه اجتماعی، کمپین PR یا هر کمپین دیگری را روی پلتفرمها / وبسایت بررسی کنید.
تنها کاری که باید انجام دهید این است که روی تک تک صفحات وبسایت خود چند «کد رهگیری» نصب کنید.
نکته: تمام اسکرینشاتها در این پست منطبق با واقعیت و برای نمایش این سرویس در حین عمل ارائه شده است و مربوط به وبسایتهایی است که نویسنده مالک آن بوده است. لذا تاریخها در آن تغییر داده شده و دادههای حساس هم بلاک شدهاند.
نحوه پیگیری دادهها توسط گوگل آنالیتیکس
گوگل آنالیتیکس به کمک کد پیگیری منحصربفردی که شما روی تک تک صفحات وبسایت خود نصب کردهاید تمام دادهها را پیگیری میکند. این کد یک اسنیپت کوچک از جاوا اسکریپت یا زبان کدنویسی است که وقتی بازدید کنندگان از صفحات بازدید میکنند روی مرورگر آنها اجرا میشود.

این کد جاوا اسکریپت برای یک فایل بزرگتر جاوا اسکریپت روی سرور کار میکند تا بتواند اطلاعات فعالیت کاربر روی سایت را گرداوری کند. هر بار که بازدیدکنندگان از سایت بازدید میکنند، این کد اطلاعات بازدید آنها را پیگیری میکند. کد ذکر شده همچنین یک کوکی روی کامپیوتر هر یک از بازدیدکنندگان قرار میدهد و به موجب آن اطلاعات زیادی درباره کاربر به دست میآورد تا او را بشناسد و در صورت حضور دوباره او روی سایت متوجه تکراری بودن کاربر شود.
برای ارائه اطلاعات بیشتر میتوانید از پارامترهای UTM استفاده کنید. این پارامترها، تگهایی هستند که شما به آخر آدرس خود اضافه میکنید تا اطلاعات بیشتری درباره لینکهای خود (مانند اینکه محتوای شما به چه کمپینی تعلق دارد و کانال اجتماعیای که بیشترین درآمد را از آن کسب میکنید چیست) در اختیار گوگل آنالیتیکس قرار دهید.
گوگل آنالیتیکس چه چیزهایی را اندازه میگیرد؟
پایه و اساس گزارشهای گوگل آنالیتیکس بر ابعاد و معیارها استوار است.
ابعاد یا Dimensions مشخصه دادههای شما هستند مثل شهری که از آن ترافیک دارید، صفحهای که در حال بررسی آن هستید یا کانال شبکه اجتماعی که در حال ارزیابی آن میباشید.
معیارها یا Metrics اندازههای آماری ابعاد یاد شده هستند. برای مثال اگر به نحوه کارکرد تبلیغات در پاریس (Dimension) نگاه کنید معیار ثبت شده شما برای paid sessions رقم ۲۰۰۰ است.

معیارها و ابعاد، تک تک گزارشهایگوگل آنالیتیکس را به وجود میآورند.
چه کارهایی با گوگل آنالیتیکس میتوان انجام داد؟
به طور خلاصه، گوگل انالیتیکس به شما کمک میکند براساس دادهها دست به تصمیمگیری بزنید. میتوانید برای صرف هزینه بیشتر روی تبلیغات، متوجه شوید بهتر است این هزینه را در کجا سرمایه گذاری کنید و حتی تعیین کنید از چه نوع محتوایی باید استفاده کنید.
گوگل انالیتیکس دادهها را در دستههای مختلف قرار میدهد:
- Acquisition (اکتساب)
- Behavior (رفتار)
- Conversions (تبدیلات)
علاوه بر این میتوانید از آن برای تجزیه و تحلیل مخاطبان و ترافیک در زمان واقعی نیز استفاده کنید. در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
اکتساب
دسته Acquisition به نحوه دریافت ترافیک وبسایت شما دلالت دارد. ساده بگوییم شما از گزارشهای این دسته میتوانید ببینید نحوه به دست آوردن ترافیک در سایت شما به چه شکل است.
روی نوار کناری، درست پایین Acquisition تب Overview قرار دارد که یک نمای کلی از دادههای هر سه دسته را برای کانالهای (referral، Direct، Organic Search و Social) منابع برتر ترافیک سایت نشان میدهد.

این تب مهمترین دادهها را در اختیار شما قرار میدهد: یعنی تعداد جلسات به دست آمده، نرخ پرش بازدیدکنندهها و تبدیلات موجود در موثرترین کانالهای شما. در واقع روشی ساده برای این است که نحوه عملکرد کانالهای برتر خود را ببینید.

نگاه به گزارشهای قسمت Acquisition روش خوبی برای تعیین بهترین مسیرها جهت کشاندن ترافیک به سمت سایت شما و دریافت بازخورد مناسب از بازدید کننده است. استفاده از سایر نماها به شما اجازه میدهد انواع مختلف ترافیک را از نظر بگذرانید.
برای مثال، میخواهید بدانید کدام موتور جستجو بیشترین ترافیک ارگانیک را به سوی سایت شما روانه میکند. با استفاده از نمای Source/Medium میتوانید منابع منفرد و واسطههایی (مانند google/organic در مقایسه با bing/organic) که باعث جذب بیشترین مشتری شده را مشاهده و بررسی کنید.

یا میتوانید با نگاه به نمای referral بررسی کنید کدام منابع ارجاعی (referral) بیشترین ترافیک را برای سایت شما جذب کرده است. از این اطلاعات به منظور تصمیم گرفتن درباره محلهایی استفاده کنید که باید در آن محتوای خود را ارتقاء دهید. برای مثال اگر متوجه شدید پینترست افراد زیادی را به سایت شما میکشاند روی انتشار محتوا در این پلتفرم بیشتر کار خواهید کرد.

اگر میخواهید تنها referral های اجتماعی را ببینید به تب Social مراجعه کنید. این بخش تنها روی ترافیک ارجاعی از سوی شبکههای اجتماعی تمرکز دارد. از این تب برای شناسایی شبکههایی استفاده کنید که مردم در آن بیشتر با محتوای شما ارتباط برقرار کردهاند. همچنین میتوانید شناسایی کنید که روی هر پلتفرم چه نوع محتوایی عملکرد بهتری برای شما ایجاد میکند. برای مثال شاید متوجه شوید محتوای سرگرم کنندهی شما روی فیسبوک و محتوای حوزه کسبوکارتان روی لینکداین بازخورد بهتری ایجاد میکند.

مسئله خوبی که درباره گوگل انالیتیکس وجود دارد این است که قابلیت ادغام شدن با سایر ابزار را نیز در خود دارد. بخش Acquisition میتواند با حساب تبلیغات شما ادغام شود به این ترتیب میتوانید پیگیری کنید که کسب مشتری و عملکرد کمپینهای تبلیغاتی شما به چه صورت پیش میرود.

از بخش تبلیغات برای مشاهده عملکرد کلیدواژهها و شناسایی کوئریهای محبوب جستجو که برای سایت شما ترافیک ایجاد کرده نیز استفاده کنید. با کمک این اطلاعات میتوانید براساس کوئریها و موضوعات محبوب مردم، کمپینهای هدفمند ایجاد کنید.
همچنین میتوانید گوگل انالیتیکس را با ابزار سرچ کنسول (Search Console) ادغام کنید و ببینید صفحات فرود شما چگونه عمل میکنند. آیا صفحات خاصی وجود دارند که افراد زیادی را به سایت شما هدایت کرده اما در نتایج جستجوی گوگل رتبه پایینی دارند؟ آیا کلیدواژههای معینی وجود دارد که باعث ظاهر شدن سایت شما در نتایج جستجو میشوند اما نرخ کلیک بسیا پایینی دارند؟ به کمک ادغام دادههای سرچ کنسول با گوگل انالیتیکس میتوانید تمام این دادهها را مشاهده کرده و سایت خود را برای افزایش نرخ کلیک بهینهسازی کنید.

در نهایت، میتوانید از نمای Campaign برای پیگیری بازدیدکنندگانی بهره ببرید که از جانب کمپین شما و با استفاده از پارامترهای UTM خودتان جذب سایت شدهاند. به خاطر داشته باشید که این نتایج برای کمپینهایی است که شما با استفاده از کدهای UTM به آنها ساختار بخشیده اید – نه کمپینهای تبلیغاتی که به طور خودکار sync میشوند.
رفتار
بخش رفتار (Behavior) تماما مربوط به مشاهده بازدیدکنندگانی است که کاری روی وبسایت شما انجام میدهند. با استفاده از این گزارشها، میتوانید عملکرد محتوای وبسایت خود را ارزیابی کرده و تعیین کنید که آیا بازدید کنندگان شما اعمالی که از آنها انتظار میرفته را انجام دادهاند یا خیر.
وقتی به تب Behavior دسترسی پیدا میکنید باز هم شاهد یک Overview خواهید بود. این نما نموداری را به شما ارائه میدهد که در آن میزان ترافیک دریافتی وبسایت شما در طی دوره زمانی که در حال بررسی آن هستید را نمایش میدهد.

شما در این نما شاهد گزینههای pageviews (بازدیدهای صفحه)، unique pageviews (بازدیدهای یکتا از صفحه)، average time on page (زمان متوسط گذرانده شده در صفحه)، معیارهای Bounce rate (نرخ پرش) و معیارهای % exit (درصد خروج) هستید. تمام این معیارها نشان میدهند یک کاربر چگونه با صفحه شما تعامل داشته است. به تعریفی کوتاه از این موارد میپردازیم:
- Pageviews: تعداد کل بازدیدهایی که از صفحه به عمل آمده است.
- Unique Pageviews: تعداد افرادی که حداقل در طی یک بازدید خود تنها از یک صفحه خاص بازدید داشتهاند.
- Average Time on Page: مقدار میانگین زمانی که کاربران در هنگام بازدید یک صفحه صرف کردهاند.
- Bounce Rate: درصد بازدیدهای یک-صفحهای.
- Percent Exit: درصد کاربرانی که از یک صفحه یا مجموعهای از صفحات خارج شدهاند.
بعد از تب Overview، به نمای Behavior Flow میپردازیم. این نما مسیر مشترکی که بازدید کنندگان در هنگام بازدید از سایت داشتهاند را نمایش میدهد. این مسیر از لحظه ورود تا خروج کاربران را شامل میشود. به کمک این نما میتوانید ببینید کاربران بیشتر ترجیح میدهند از چه مسیری وارد و خارج شوند.

دانستنیهای مربوط به بخش محتوای سایت
پس از Behavior Flow گزینه Site Content به چشم میخورد. این بخش نشان میدهد بازدیدکنندگان در رابطه با صفحات (یا محتوای) متنوع روی سایت شما چه تعاملی دارند. گوگل آنالیتیکس این بخش را به چندین حوزه مختلف تقسیم کرده است: All Pages (تمام صفحات)، Content Drilldown (بررسی عمیق محتوا)، Landing Pages (صفحات فرود) و Exit Pages (صفحات خروج).
All Pages صفحاتی از سایت شما را نشان میدهد که به لحاظ میزان ترافیک برتری دارند. به کمک این مورد میتوانید متوجه شوید چه نوع محتوایی روی سایت شما بهترین عملکرد را دارد.

از Content Drilldown میتوانید برای حوزههای پوشهدار سایت خود مانند /blog و /news استفاده کنید. این گزارش پروندههای برتر محتوای موجود روی سایت و در کنار آن بهترین محتواهای موجود در آن پروندهها را نمایش میدهد. شما به سادگی میتوانید در این بخش به بررسی پروندهها و عملکرد منفرد آنها بپردازید. به این ترتیب دیدی کلی از این امر پیدا میکنید که بخشهای مختلف محتوا روی سایت شما چه عملکردی دارند.

Landing Pages به شما این امکان را میدهد تا صفحات فرود برتر که بازدید کننده از آن طریق وارد شده را مشاهده کنید. این گزارش، تبدیلات را براساس اهداف شما نشان میدهد که موجب میگردد ببینید کدام صفحات احتمال و پتانسیل تبدیل بیشتری را در خود دارند. از این اطلاعات میتوانید برای بهینهسازی کمپین و هدایت ترافیک بیشتر به سوی صفحات دارای نرخ تبدیل بالا استفاده کنید.

Exit Pages کلا درباره افرادی است که از سایت شما خارج شدهاند. از این دادهها میتوان برای مشاهده نقاط خروج سایت استفاده کرد. به این صفحات نگاه کنید و ببینید آیا در آنها فرصتی برای هدایت کاربر به صفحات دیگر سایت ایجاد شده است یا خیر.

دانستنیهای مربوط به بخش سرعت سایت
بخش بعدی در تب Behavior مربوط به سرعت سایت (Site Speed) است که مستقیما با سرعت بارگزاری سایت سر و کار دارد. از این بخش برای تعیین حوزههایی از سایت خود استفاده کنید که ممکن است به خاطر سرعت کند بارگزاری نیاز به بهینهسازی داشته باشند.
در تب Overview اسنپشاتی از میانگین زمان بارگزاری تمام صفحات در سراسر وبسایت شما ارائه شده است. این میزان درباره مرورگرهای مختلف نیز ذکر شده است. در این بخش چند تعریفی که لازم است با آن آشنا شوید را عنوان میکنیم (توجه داشته باشید که تمامی زمانها به ثانیه درج شده است):
- Average page load time: میانگین زمانی که طول میکشد تا یک صفحه بارگزاری شود.
- Average redirection time: میانگین زمانی که در ریدایرکتها قبل از بارگزاری صفحه صرف میشود.
- Average domain lookup time: میانگین زمانی که در DNS برای جستجوی یک صفحه صرف میشود.
- Average server connection time: میانگین زمانی که صرف برقراری اتصال یک TCP برای یک صفحه میشود.
- Average server response time: میانگین زمانی که سرور برای پاسخگویی به درخواست کاربر صرف میکند.
- Average page download time: میانگین زمانی که طول میکشد تا یک صفحه دانلود شود.
گوگل آنالیتیکس در گزارش زمانبندی صفحه (Page Timing) به شما میگوید چقدر طول میکشد تا پربازدیدترین صفحات شما بارگزاری شوند و مقایسه آن با سرعت کلی سایتتان را نمایش میدهد. از این مورد برای تعیین صفحاتی استفاده کنید که به دلیل کندی در بارگزاری نیاز به بهینهسازی دارند.
در مورد بعدی شما گزارشهای پیشنهاد سرعت (Speed Suggestions) را میبینید که در آن از جانب گوگل به شما توصیه میشود صفحات خاص خود را از نظر سرعت چقدر بهینهسازی کنید. اینجا اطلاعات جزئی زیادی هم در مورد هر صفحه خواهید دید.

گیج نشوید – با صفحاتی شروع کنید که بیشترین میزان ترافیک را دارند. این صفحات مواردی هستند که واقعا سرعتشان اهمیت دارد.
آخرین زیرعنوان در قسمت سرعت، زمانبندی کاربر (User Timing) است. این مشخصه (علاوه بر کد معمول پیگیری گوگل آنالیتیکس) نیازمند کد خاصی روی وبسایت شما است. اگر تصمیم دارید از این مشخصه استفاده کنید با کمک آن متوجه خواهید شد سرعت بارگزاری عناصر خاص حاضر بر روی یک صفحه – مانند ویدیو – چقدر است. به این ترتیب خواهید دید آیا این سرعت روی تجربه کاربری اثر میگذارد یا خیر.
دانستنیهای مربوط به بخش جستجوی سایت
گزارش بعدی در قسمت Behavior مربوط به جستجوی سایت (Site Search) است که نشان میدهد کاربران چگونه از کارکرد جستجو در سایت شما استفاده میکنند.
در تب Overview معیارهای کلی بازدیدکنندگانی نمایش داده شده که از مستطیل جستجوی موجود روی وبسایت شما استفاده میکنند. میتوانید ببینید چه واژههایی در سایت شما جستجو شدهاند و صفحه فرود آنها بعد از جستجو چه بوده است. از این اطلاعات برای پیدا کردن کلیدواژههایی که میتوانید در تبلیغات گوگل خود استفاده کنید بهره ببرید.
گزارش ریزعنوان Usage به مقایسه تعداد بازدیدهایی پرداخته که در آن افراد از باکس جستجوی سایت استفاده کرده و نکردهاند. این به شما کمک میکند ببینید که آیا باکس جستجوی شما باعث بهبود معیارهایی چون نرخ پرش و تبدیل میگردد یا خیر.
بخش واژههای جستجو (Search Terms) اطلاعات عمیقی درباره واژههایی به شما میدهد که افراد از آن روی سایت شما استفاده میکنند. مثلا نشان میدهد هر واژه چند بار جستجو شده، چه تعداد از صفحات سایت شما در نتایج جستجوی کاربر ظاهر شدهاند و درصد خروج و اصلاحات جستجو چقدر بوده است. میتوانید از این دادهها برای تعیین میزان سهولت دستیابی به اطلاعات روی سایت خود استفاده کرده و ببینید مردم در جستجوی چه مواردی بودهاند. در نتیجه آن میتوانید تبلیغاتی ایجاد کنید که کاربران مستقیما پس از جستجو به سمت آن هدایت شوند.
آخرین گزینه گزارش Pages است. در این مورد شاهد نسخهای از گزارش جستجوی واژه هستید اما به جای تمرکز روی واژه، بیشتر به صفحاتی پرداخته شده که جستجوها از آنجا شروع شده است.
دانستنیهای مربوط به بخش رویدادها
بخش رویدادها (Events) برای پیگیری تعاملات خاص روی وبسایت شما است برای مثال کلیک روی لینکهای خارجی، پلی کردن ویدیو، دانلود منابع و غیره.
برای کار با این بخش نیاز به کد پیگیری اختصاصی دارید. اگر شما از یک پلاگین وردپرس مانند MonsterInsights استفاده میکنید این بخش برای شما به طور اتوماتیک کار خواهد کرد.
گزینه Overview در این قسمت خلاصهای از تعاملاتی را نشان میدهد که خواهان پیگیری آن هستید. این موارد براساس کد پیگیریای تعقیب میشوند که شما برای رویداد مربوطه تنظیم کردهاید. بنابراین اگر ثبت نام خبر نامه و پلی شدن ویدیوها را پیگیری میکنید اطلاعات مربوط به آن در اینجا ظاهر میشوند.

گزارش Top Events تماما درباره رویدادهایی است که بیشترین تعاملات را داشته است. مثلا میگوید یک ویدیو چندین بار دانلود شده است. از این بخش بیشتر برای مشاهده تعداد دانلود ویدیوها استفاده میشود و به شما نشان میدهد مخاطب شما به چه چیزی بیشتر علاقه دارد – سپس میتوانید محتوای بیشتری از این نوع تولید کنید.

گزینه Pages در زیر بخش Events صفحات برتری را نشان میدهد که در آن بازدیدکنندهها با رویدادهای شما تعامل داشتهاند. بنابراین اگر روی چندین صفحه سرمایه گذاری کرده باشید، هم میتوانید ببینید چه رویدادهایی در آن بیشترین عملکرد را داشته و هم خواهید دید کدام صفحات بیشترین تراکنش رویداد را داشته است. این به شما کمک میکند صفحات خود را بهینهسازی کرده و تلاشهایتان را متوجه صفحات و رویدادهایی کنید که عملکرد بهتری دارند.

سپس به گزینه Events Flow میرسیم که نشان میدهد بازدیدکنندگان در هنگام تعامل با رویداد شما چه مسیری را در پیش میگیرند. خواهید دید که کاربران از چه نقطهای در سایت شما به بازدید مشغول میشوند و از کجا خارج میشوند.
آخرین بخشی که در تصویر میبینید Experiments است. گوگل به شما اجازه میدهد آزمایشهایی را انجام دهید. مثلا تستهای A/B برای مشاهده اینکه کدام صفحه در مقام صفحه فرود عملکرد بهتری در مسیر هدف شما دارد. اگر میخواهید اهداف خود را بهینهسازی کنید در Experiment خواهید دید کدام صفحات بهترین عملکرد را داشته و کدام موارد نیاز به تنظیمات بیشتری دارند.

در بخش بعدی این پست با توضیحات ما درباره قسمت تبدیلات، مخاطب، زمان واقعی و حل مشکل به کمک گوگل آنالیتیکس همراه باشید.