کمتر مدیری نسبت به مسئله صلاحیت و استحقاق کارکنان، دیدگاه مثبت دارد و در واقع اکثر آنها نگاه منفی به این موضوع دارند. اما در پشت صحنه، بسیاری از مدیران، خود را با کارمندان مشروع احاطه می‌کنند و هنگام گزینش نیروی کار، صلاحیت و استحقاق آنها برای این دست مدیران، حرف اول را می‌زند.
صلاحیت یعنی یک فرد، حق دارد تا رفتار خاصی داشته باشد. این موضوع ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مثل شیوه تربیت، وضعیت اقتصادی و فرهنگ باشد. حقیقت این است که مسئله صلاحیت و استحقاق بین نسل‌های مختلف، گسترش پیدا کرده و محدود به یک جمعیت‌شناسی خاص نیست.
دلایل زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد، مقوله شایستگی در شغل، بسیار شایع است و این ویژگی توسط مدیران تایید می‌شود. حال در این مقاله از استارتاپت، چند نشانه را با هم بررسی می‌کنیم که مشخص می‌کنند، صلاحیت و استحقاق به تیم شما نفوذ کرده است.
ترس، مانع از پیشرفت می‌شود
مدیران بسیاری در این موقعیت بوده‌اند. شما یک کارمند کلیدی دارید که اطلاعات زیادی دارد و رفتن او از تیم شما باعث اختلال و رنجش خواهد شد. کارمند به این موضوع کالا واقف است و از آن به عنوان حربه‌ای برای افزایش حقوق و ترساندن شما از ترک شرکت، استفاده می‌کند. برای جلوگیری از این داستان و ترس از دست دادن این کارمند، مدیران به آنها پول بیشتری می‌دهند. به این ترتیب شما نیرویی با عملکرد متوسط دارید که خیلی بیشتر از دیگران، احساس صلاحیت و استحقاق دارد، چون بر اساس رفتار خود، پول دریافت می‌کند.
شما به کارمندان اجازه می‌دهید، قوانین متفاوتی اجرا کنند
یکی از مشتریان من، مدیر پروژه‌ای بسیار ماهر و عالی دارد که سر وقت و مقرون به صرفه کار می‌کند. با مشتریان خود ارتباط خوبی دارد اما در شرکت، رفتارش افتضاخ است. او کارهای اداری و دفتری را تکمیل نمی‌کند، در مورد روند انجام کارها کند است و کاملا فکر می‌کند که قوانین شرکت و فعالیت‌ها شامل او نمی‌شوند. از آنجایی که در کارش قوی است و آن را به بهترین شکل انجام می‌دهد، رئیسش به نقاط ضعف او توجهی ندارد؛ به حدی که از همکاران خود می‌خواهد تا به جای او، مدارک را تکمیل کنند.
علایق واضحی دارید
با مدیر عاملی کار می‌کردم که به یکی از کارمندان علاقه خاصی داشت، او را خودش استخدام کرده و در رده‌های بالا قرار داده بود. این شخص در جایگاهی قرار داشت که برای او ساخته نشده بود، اما مدیر عامل از او محافظت می‌کرد و مدیران دیگر نمی‌توانستند به این شخص، ایرادی بگیرند. وقتی به عنوان یک مدیر، بر اساس ویژگی‌های شخصیتی یا علائق معمولت خود عمل می‌کنید، در واقع در حال تحریک حس صلاحیت و استحقاق کارمند خود هستید. اگر به یک کارمند بیش از دیگران مرخصی، برنامه کاری انعطاف‌پذیر یا حتی پول بیشتر می‌دهید، بدانید که سایر گروه این موارد را می‌بینند و اعتبار شما برای آنها کم‌رنگ خواهد شد.
مهم نیست که منبع، چه چیزی باشد؛ محق بودن به روابط و تیم‌ها، ضربه می‌زند و آنها را خراب می‌کند. در اینجا ۵ موردی که باعث می‌شوند تا صلاحیت و استحقاق کارمندان، تیم شما را دچار اخلال کند؛ عنوان می‌کنیم.
۱. پویایی تیم را از بین می‌رود
هنگامی که کارمندان بر اساس صلاحیت و استحقاق خود، کار می‌کنند؛ دیگر عضوی از گروه نیستند و فقط روی خودشان تمرکز دارند. خواسته‌ها و نتایجی که خودشان در مقابل خواسته‌ها و نتایجی که تیم می‌خواهد، قرار می‌گیرد. در صورتی که حتی فقط یک نفر در تیم وجود داشته باشد که برای خود کار کند، دیگر آن تیم نمی‌تواند به طور بهینه کار کند.
۲. باعث بی‌اعتمادی و نارضایتی می‌شود
اولین حسی که از موضوع صلاحیت و ارجحیت یک کارمند، در اعضای تیم ایجاد می‌شود؛ احساس نارضایتی است. هنگامی که از یک کارمند به شکل ناعادلانه‌ای طرفداری می‌شود، عدم رعایت مساوات و رفتار منصفانه از سوی هیئت مدیره، باعث ایجاد حس بی‌اعتمادی می‌شود. این حس، نه تنها نسبت به کارمند دارای صلاحیت، بلکه نسبت به هیئت مدیره هم به وجود می‌آید. زمانی که احساس بی‌اعتمادی و نارضایتی در یک سازمان وجود داشته باشد، احتمال بحث و مشاجره در محیط کار هم بیشتر می‌شود.
۳. کارمندان از یکدیگر تقلید می‌کنند
زمانی که سایر کارمندان از امتیازات ویژه کارمند داری صلاحیت، مطلع می‌شوند؛ ممکن است رفتارهای بد او را تقلید کنند.
اگر بهترین کارمند شرکت، مجبور نیست فرم‌ها را تکمیل کند؛ چرا من باید انجام دهم؟
همچنین کارمندان شرکت، ممکن است تصور کنند که برخورداری از رفتار نا هنجار و اعتماد به نفس کاذب، همان چیزی است که برای رفتن به مراحل بالاتر به آن نیاز دارند.
۴. صلاحیت و استحقاق روابط را خراب می‌کند
اصولا کارمندان سازمان، علاقه‌ای به صحبت در زمینه صلاحیت و استحقاق کارمند برگزیده، ندارند؛ زیرا نمی‌خواهند اینطور به نظر برسد که شکایت می‌کنند. بدتر از همه اینکه در مورد این موضوع، با مدیر خود حرف نمی‌زنند، بلکه با همکاران خود صحبت می‌کنند. این ارتباطات پنهانی، شایعات اداری را تحریک می‌کند و نه تنها در مورد کارمند مذکور، بلکه در مورد کل مجموعه هم، نارضایتی کلی را به وجود می‌آورد.
۵. صلاحیت و استحقاق مدیران را عصبی می‌کند
برای مدیران خوشایند نیست که جایی در گوشه قرار بگیرند و اختیار عمل از آنها گرفته شود؛ و این دقیقا همان کاری است که مقوله صلاحیت و استحقاق انجام می‌دهد. پرداختن به مسئله صلاحیت در کنار کار اصلی، مسئولیت‌های مدیران را پیچیده‌تر می‌کند. مدیران باید اعمال قدرت کنند و این موضوع، صلاحیت اعمال نظر آنها را محدود می‌کند.
اقدام برای بررسی صلاحیت افراد در تیم و اصلاح زیان‌هایی که ایجاد کرده است، آسان نیست؛ اما جهت برخورداری از یک تیم سالم و ئر بازده، ضروری است. اطمینان حاصل کنید که شما و سایر مدیران مجموعه، با هرگونه حق صلاحیت در حال ظهور، برخورد کرده و قبل از اینکه ریشه‌دار شود؛ آن را از بین می‌برید. اگر پیوسته آن را اصلاح کنید، شالوده یک شرکت عاری از تکبر و احساس صلاحیت و استحقاق کاذب را پایه‌ریزی کرده‌اید.