تاریخ نشان داده است، زمانی که چینی‌ها شرکت‌های بزرگ غربی را رو به روی خود ببینند، رگ غیرت‌شان گل می‌کند و به رقیب گردن کلفت آن‌ها تبدیل می‌شوند. شرکت علی بابا، کمپانی‌های درجه یک تولیدکننده گوشی و حالا استارتاپ قدرتمندی که شرگت بزرگ اوبر (Uber) را در چین، به نابودی کشانده است. این استارتاپت DiDi نام دارد و حالا به یکی از رهبران بازار چین، تبدیل شده است. ما در این مطلب از استارتاپت، به معرفی داستان دیدی می‌پردازیم. ماجرای شرکتی که یکی از بزرگ‌ترین کمپانی‌های تاکسیرانی و سرویس حمل و نقل دنیا است.
در حال حاضر شرکت Didi Chuxing، آن قدر رشد کرده که در حال قدم گذاشتن در دنیای کسب و کارهای جهانی است. دیدی یک شرکت حمل و نقل یا به طور واضح‌تر یک شرکت همسفری (Ridesharing) با ارزش بالغ بر ۵۶ میلیارد دلار است که از آغاز کار خود تا به امروز، بیش از ۲۰ میلیارد دلار افزایش سرمایه داشته و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خصوصی دنیا، به حساب می‌آید. این کمپانی توسط سرمایه‌گذارانی مثل شرکت سنگاپوری Temasek، شرکت‌های چینی Tencent و علی بابا (Alibaba)، شرکت ژاپنی Softbank و شرکت آمریکایی اپل (Apple) پشتیبانی شده است.
داستان دیدی و امید برای موفقیت
سال ۲۰۱۲ بود که شخصی به نام چنگ وِی (Cheng Wei)، معاون فروش سرویس‌های کسب درآمد شرکت علی بابا (Alibaba)، شرکت خود به نام Didi Dache که امروزه به نام Didi Chuxing نامیده می‌شود را، تاسیس کرد. این شرکت در ابتدا با عرضه سرویس رزرو تاکسی برای عموم مردم به کمک گوشی‌های هوشمند، کار خود را آغاز کرد.
Didi Dache مخفف عبارت «Ding Ding Call a Taxi» است که هدف آن دسترسی آسان مردم به تاکسی بود. این پروژه به حدی برای شرکت چینی تنسنت (Tencent) جذاب بود که باعث شد مبلغ ۱۵ میلیون دلار، برای داستان دیدی سرمایه‌گذاری کند.
پس از یک تحقیق در سال ۲۰۱۳ مشخص شد که تقریبا ۵۵ درصد از رزرو تاکسی با گوشی‌های هوشمند، در اختیار شرکت دیدی است. در آن سال نزدیک به ۱۵۰ میلیون نفر از مردم چین به کمک اپلیکیشن‌های گوشی هوشمند خود، با تاکسی‌ها تماس می‌گرفتند؛ اما دیدی رقیبی داشت که توسط غول دیگر چینی یعنی کمپانی علی بابا، پشتیبانی می‌شد. این رقیب، کوییدی (Kuaidi Dache) نام داشت و در آن زمان بیش از ۴۰ درصد از کاربران چینی را به خود اختصاص داده بود.
درگیری این ۲ شرکت بیش از پیش، جدی شد و عاملان این نبرد، ۲ شرکت پشتیبان‌شان یعنی علی بابا و تنسنت بودند. نتیجه این درگیری، افزایش ۷۰۰ میلیون دلاری سرمایه دیدی و ۶۰۰ میلیون دلاری برای کوییدی بود. دیدی و کوییدی، دست به هر کاری می‌زدند تا به بزرگ‌ترین شرکت حمل و نقل دنیا، تبدیل شوند.
آن‌ها برای تبدیل شدن به بزرگ‌ترین شرکت حمل و نقل دنیا، نیاز به برنامه بزرگ‌تری داشتند. بنابراین در فبریه سال ۲۰۱۵، این ۲ شرکت با یکدیگر ادغام شدند تا شرکت واحد دیدی کوییدی (Didi Kuaidi) شکل بگیرد. از آن زمان به بعد، داستان دیدی وارد مرحله تازه‌ای از رقابت شد. آن‌ها باید با استارتاپ‌هایی مثل Yidao Yongche و البته کمپانی مشهور اوبر (Uber) رقابت می‌کردند.
به این منظور آن‌ها سعی کردند تا ویژگی‌های مختلف و ویژه‌ای را برای سرویس‌های خود ایجاد کنند، از جمله اقداناتی جدید برای مسافران با ناتوانی جسمی، دسترسی پیشرفته به تاکسی‌ها و حالت‌های مختلف حمل و نقل.
تا جولای سال ۲۰۱۵، آن‌ها به سرمایه ۲ میلیارد دلاری و ذخایر نقدی بیش از ۳.۵ میلیارد دلار رسیدند. با این تفاسیر از داستان دیدی این شرکت توانست بیش از ۸۰ درصد از بازار سرویس‌های حمل و نقل تاکسیرانی را، از آن خود کند. سرمایه‌گذارانی که تا ۲ الی ۳ سال قبل، رقیب هم بودند؛ حالا با رضایت کامل به پشتیبانی از داستان دیدی می‌پرداختند. علی بابا، تنسنت، تماسک و دیگر سهام‌داران جدید، از عملکرد دیدی رضایت کامل داشتند. در جولای ۲۰۱۵، دیدی توانست به عنوان بزرگ‌ترین شرکت جذب سرمایه نسبت به هر شرکت خصوصی دیگر، در جایگاه اول قرار بگیرد.
آن‌ها توانسته بودند تا سپتامبر ۲۰۱۵ تقریبا ۹۹ درصد سهام بازار تاکسی‌ها در چین را تصاحب کنند و به نظر نمی‌رسید کسی قدرت ایستادگی در برابر آن‌ها را داشته باشد. اما با این وجود، آن‌ها دست از تغییر و گسترش خود برنداشتند. داستان دیدی تا این لحظه باعث شد تا آن‌ها برنامه‌های جدیدی داشته باشند که از جمله می‌توان به تغییر نام از Didi Kuaidi به DiDi Chuxing اشاره کرد.
رقابت با اوبر و رشد داستان دیدی
جالب است بدانید که در سال ۲۰۱۳، شرکت بزرگ تاکسیرانی اوبر سعی داشت تا قبل از تنسنت، روی دیدی سرمایه گذاری کند؛ اما آن‌ها از این کار صرف نظر کردند و تصمیم گرفتند تا پلتفرم خود را وارد کشور چین کنند. بنابراین در سال ۲۰۱۴، اوبر سرویس ماشین و لیموزین اختصاصی خود را در شانگهای عرضه کرد. تا اوایل سال ۲۰۱۶، اوبر چین، بزرگ‌ترین رقیب داستان دیدی بود؛ اما تلاش این رقیب غربی بی‌فایده بود. چون نتیجه این رقابت، باعث شد تا تراویس کالانیک (Travis Kalanick) رییس شرکت اوبر در آن زمان، رسما اعلام کند که شرکت اوبر بیش از ۱ میلیارد دلار در چین ضرر کرده است و مدتی نگذشت که این مبلغ به ۲ میلیارد دلار رسید.
در جون سال ۲۰۱۶، داستان دیدی رنگ و رویی تازه‌تر به خود گرفت. ۴.۵ میلیارد دلار جذب سرمایه تازه از سرمایه‌گذارانی که این بار نام استیو جابز و شرکت عظیم اپل هم در بین آن‌ها به چشم می‌خورد، حال و هوای تازه‌ای به دیدی داده بود. در این بین، دیدی با تامین یک وام ۲.۵ میلیارد دلاری از طریق بانک Merchants چین، شرایط خود را بیش از پیش تضمین کرد. این مسئله باعث شد تا دیدی تبدیل به بزرگ‌ترین شرکت خصوصی دنیا تبدیل شود و رکورد قبلی خود را بشکند.
داستان دیدی با این موفقیت‌ها متوقف نشد و حتی اوبر که سر و صدای زیادی در غرب به پا کرده بود، در برابر دیدی عاجز ماند و پرچم سفید خود را به نشانه تسلیم بالا برد. همین مسئله باعث شد تا دیدی در آگست سال ۲۰۱۶ به طور رسمی اعلام کند که اوبر چین را با ارزش‌گذاری ۳۵ میلیارد دلار، تصاحب خواهد کرد.
چالش‌های آینده
تصاحب رقیب قدرتمند، پایان داستان دیدی نبود. بلکه پایان حضور این رقیب قدرتمند که حالا بخشی از این شرکت در چین شده بود، آغازی برای تمرکز دوباره روی سود‌دهی بود. اما بخت و اقبال همیشه در داستان دیدی هم یار نبود. با اینکه تا دسامبر ۲۰۱۷ دیدی به شرکتی بزرگ تبدیل شده بود که با سرمایه‌گذاری‌های جهانی، روی تکنولوژی‌های مختلفی مثل هوش مصنوعی هم فعالیت داشت؛ اما در سال ۲۰۱۸ و در یک حادثه، با یک موج منفی رو به رو شد.
در می سال ۲۰۱۸، یک مسافر زن توسط یکی از رانندگان این شرکت، به قتل رسید و داستان دیدی با موج به شدت منفی از سوی رسانه‌ها، رو به رو شد. اما شرایط در آگوست همان سال بدتر شد، چون یک مسافر زن دیگر هم توسط یکی از رانندگان پلتفرم دیدی، مورد تجاوز و قتل قرار گرفت. هر ۲ این اتفاقات از سوی رانندگان سرویس Hitch شرکت دیدی رخ داده بود. به همین دلیل هم دیدی سرویس Hitch خود را به کلی بست و برای افزایش استاندارد امنیت سرویس‌های خود، تلاش بیشتری به خرج داد. بنابراین آن‌ها در همان سال، یک سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیون دلاری برای سرویس‌های مشتری‌مداری ترتیب دادند.
اپلیکیشن جدید آن‌ها حالا شامل موارد امنیتی بسیار زیادی می‌شد که از جمله آن‌ها می‌توان به ویژگی ضبط صدا به منظور ثبت هر گونه خطر، دکمه دستیار پلیس و سیستم بلاک برای مسدود کردن برخی از رانندگان و مسافران، اشاره کرد. همچنین دیدی یک پلتفرم مذاکره به منظور دریافت هرگونه نظرسنجی از سوی کاربران چینی، ترتیب داد. افزایش ایمنی سرویس‌های دیدی، هزینه بالایی به همراه داشت. این شرکت نه تنها برای اپلیکیشن خود متحمل هزینه شد، بلکه مبلغ بالایی هم برای افزایش مهارت‌های رانندگی و کیفیتی رانندگان خود خرج کرد که ضرر ۱.۶۱ میلیارد دلاری را برای دیدی، به همراه داشت.
اما داستان دیدی که در سال ۲۰۱۸ پستی و بلندی‌های زیادی را پشت سر گذاشته بود، دوباره به روزهای خوش خود بازگشت. در سال ۲۰۱۹، آن‌ها سیستم دوچرخه عمومی و دوچرخه‌های الکترونیکی خود را عرضه کردند. همچنین دیدی به سراغ سرویس‌های مرتبط با ماشین از جمله تعمیرات، فروش، لیزینگ و نگهداری خودرو رفت.
دیدی و گسترش خود در تمامی زمینه‌های حمل و نقل
دیدی حالا دیگر یک شرکت تاکسیرانی ساده نیست. آن‌ها در بیش از ۴۰۰ شهر دنیا برای ۵۵۰ میلیون کاربر، سرویس‌های مختلفی ارایه می‌دهند و تنها در سال ۲۰۱۷، به رکورد ۷/۴۳ میلیارد سفر تکمیل شده، دست پیدا کردند. امروزه دیدی علاوه بر سرویس تاکسیرانی، سرویس Didi Express را دارد که به منظور حمل چند مسافر با مقاصد مشترک، راه‌اندازی شده است.
Didi Premier که در سال ۲۰۱۴ افتتاح شد، یک سرویس شبانه‌روزی است که به منظور جلب رضایت توریست‌ها انجام می‌شود که ویژگی‌های مختلفی هم برای کاربران عادی دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به حمل و نقل مسافران با مشکلات جسمی، حمل و نقل حیوانات خانگی و ماشین‌های ایمنی برای جا به جایی کودکان با صندلی مخصوص، اشاره کرد.
دیدی سرویس دیگری به نام Designated Driving دارد که وظیفه آن ارائه راننده برای صاحبان خودروی لوکس است. این سرویس به محبوبیت بالایی رسید، به طوری که حالا در بیش از ۲۰۰ شهر، فعالیت کامل دارد.
سرویس‌های جالب دیگری مثل اتوبوس‌های شهری و مسافربری، حمل ماشین‌های لوکس، دوچرخه‌های عمومی، تعمیرات خودرو و حتی بیمه خودرو هم در بین فعالیت‌های دیدی به چشم می‌خورند. همچنین در سال ۲۰۱۸ دیدی سرویس Didi Foodie را استارت زد. همانطور که از نام آن پیدا است، این سرویس به حمل و عرضه غذا مربوط می‌شود.
دیدی با این که هنوز سن زیادی ندارد، اما به لطف پشتوانه‌های مالی خود توانست به موفقیت‌های فراوانی برسد و این روزها در زمینه‌های مختلف، فعالیت خود را گسترده‌تر کند.