همانطور که روزانه در اماکن عمومی مشاهده می‌کنید، عده بسیاری از مردم غرق در گوشی‌های تلفن همراه خود هستند. برخی حتی در مواقع ضروری نیز دست بردار نیستند، برای مثال حتی روی پله‌های برقی مترو نیز چشم از گوشی خود بر نمی‌دارند یا وقتی که در میان سیل عظیمی از جمعیت با فشار زیاد دیگران را هل می‌دهند تا وارد مترو شوند، لحظه‌ای سر از گوشی خود بلند نمی‌کنند. آیا این رفتارها، علامت و نشانه اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه نیست؟
به گروه ما خوش آمدید
آمارها زیر از حقیقت تلخی پرده برمی‌دارند که از اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه در جامعه امروزی خبر می‌دهد.
- افراد تلفن همراه خود را به طور متوسط ۱۱۰ بار در روز بررسی می‌کنند.
- سه چهارم از مردم بعد از بیدار شدن از خواب، قبل از هر کاری تلفن همراه خود را چک می‌کنند.
- ۶۱ درصد از افراد، همراه با تلفن همراه خود به رختخواب می‌روند.
- یک سوم کاربران تلفن‌های همراه هوشمند در طول شب بیدار می‌شوند تا گوشی خود را چک کنند (برای افراد ۱۸ تا ۲۴ سال، این آمار ۵۰ درصد است).
هدف ما از بیان این آمارها، بیان این موضوع نیست که تلفن‌های همراه بد هستند؛ همه ما روزانه به تلفن همراه خود نیاز داریم و قطعا به همراه نداشتن آن، ما را به دردسر خواهد انداخت. اما بین دو حالت استفاده از گوشی همراه یعنی استفاده آگاهانه و استفاده ناآگاهانه و اعتیادآور تفاوت بسیاری وجود دارد.
قطعا از تلفن‌های همراه نیز همانند هر وسیله دیگری می‌توان، هم به شکل مفید و هم به شکل غیر مفید استفاده کرد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و افسردگی رابطه تنگاتنگی وجود دارد و استفاده از تلفن همراه هنگام خوابیدن، باعث کاهش آرامش افراد و در نتیجه اختلال در سلامت خواب آنان می‌گردد. علاوه بر این نتایج، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که استفاده دائمی از تلفن همراه موجب افزایش سطح اضطراب و در نتیجه کاهش سلامت روانی افراد می‌شود.
علائم هشدار دهنده
قطعا گوشی‌های هوشمند زندگی انسان را بهبود می‌بخشند. اینکه ما بتوانیم موسیقی‌های مورد علاقه خود را در همه‌جا همراه خود داشته باشیم یا تصاویر و فیلم‌های خاطره‌انگیز خود را هر لحظه نگاه کنیم، یک هدیه‌ی بزرگ برای ما انسانها است. بدون شک راه‌اندازی کسب و کار با گوشی تلفن همراه یا پاسخگویی به هر سوالی از طریق آن، فرصت‌های استثنائی هستند که گوشی‌های تلفن همراه برای ما به ارمغان آورده‌اند.
اما شکل صحیح استفاده از تلفن همراه ایجاب می‌کند که ما تلفن همراه را برای کسب آرامش و آسایش به کار بگیریم، نه اینکه این وسیله ما را به کار بگیرد. اما ما انسانها کامل نیستیم و به هر حال ممکن است در شیوه استفاده از یک ابزار افراط کنیم.
اما چطور می‌توان متوجه اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه شد؟ نشانه‌ها زیر در پاسخ به این سوال به شما کمک می‌کنند.
۱. چک کردن گوشی خود در نیمه شب
اگر شما منتظر تماس همسر باردار خود هستید، چک کردن گوشی در نیمه شب نیز طبیعی است. اما اگر در ساعت ۳:۴۱ شب بیدار می‌شوید تا لایک‌های آخرین پست خود را بررسی کنید، ممکن است در استفاده صحیح از گوشی تلفن همراه مشکل داشته و دچار اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه شده باشید.
۲. ارسال پیام های متنی در هنگام پیاده روی
پیاده روی یک توانایی انسانی مهم است که به تمرکز و توجه ما نیاز دارد. هنگامی که شما در حین پیاده‌روی در حال نوشتن و رد و بدل کردن متن در گوشی هستند، خود را در معرض خطر قرار می‌دهید و برای افرادی که در اطراف شما در حال فعالیت و حرکت هستند، دردسر ایجاد می‌کنید. پس از نوشتن متن در تلفن همراه خود هنگام پیاده‌روی اجتناب کنید.
۳. بردن تلفن همراه به داخل حمام
هرگز مسائل بهداشتی را نادیده نگیرید. آستانه کارآیی هر ابزار را در نظر بگیرید و از افراط دوری کنید. اگر این عادت غلط را دارید، احتمالا شما دچار اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه هستید.
۴. اضطراب هنگام فراموش کردن تلفن همراه
انسانها حدود ۲۰۰ هزار سال پیش، تکامل یافته‌اند و بدون استفاده از اسنپ چت به عنوان یک گونه غالب در جهان شناخته شدند. مطمئن باشید که بدون تلفن همراه نیز می‌توان یک روز شاد را گذراند. اگر با فراموش کردن گوشی خود دچار دست‌پاچگی و استرس می‌شوید بدانید که دچار اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه شده‌اید.
۵. استفاده از تلفن همراه به جای کمک کردن به دیگران
شما چطور خود را یک دوست صمیمی می‌دانید در حالی که هنگام کمک خواستن دوستان و خانواده، ترجیح می‌دهید سرگرم گوشی خود باشید. اگر تمایل دارید به جای توجه و وقت گذراندن با عزیزان خود در دنیای واقعی، در فضای مجازی زمان بگذارنید، بدانید که دچار اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه هستید.
۶. استفاده از تلفن همراه برای فرار از وظایف یا چالش ها
اگر از انجام امور روزمره و وظایف خود جا می‌مانید و دوست دارید به جای انجام کارهای خود در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مشغول باشید، این علامت هشدار را جدی بگیرید.
۱۲ مرحله برای بازگشت شما به زندگی
اعتیاد به گوشی تلفن همراه مشکل جدیدی نیست. انسانها از دیرباز در استفاده صحیح از فناوری‌های جدید مانند تلوزیون، بازی‌های رایانه‌ای، رمان و موسیقی دچار مشکل بوده‌اند. ۱۲ مرحله زیر می‌توانند به رهایی شما از اعتیاد به گوشی‌های هوشمند تلفن همراه کمک کنند.
۱. پذیرش تغییر
از یک مرد سالخورده پرسیدند، چطور سیگار را ترک کردی؟ گفت: «از خودم پرسیدم، چه کسی مقصر این اشتباه است؟ من یا سیگار؟». بدون شک لازمه تغییر، پذیرش نامناسب بودن شرایط فعلی است.
۲. تعیین هدف از به کارگیری تلفن همراه
قبل از اینکه تلفن همراه خود را بردارید و غرق جذابیت‌های مجازی آن شوید، از خود بپرسید: «در این لحظه، هدف من از به کارگیری تلفن همراه چیست؟ آیا ناخودآگاه و طبق عادت آن را برداشتم یا هدف و کاربرد خاصی را ذهن دارم؟».
۳. گلچین کردن برنامه‌های داخل تلفن همراه
ببخشید، صادقانه می‌پرسم. آیا واقعا به تمام برنامه‌های داخل گوشی خود نیاز دارید؟ شک دارم! یک ساعت وقت بگذارید و هر کدام از برنامه‌های خود را بررسی کنید. برای هر کدام از آن‌ها، از خود سوال کنید:
- چقدر وقت صرف استفاده از این برنامه کردم؟
- آیا واقعا این زمانی که گذاشتم، ارزشی به زندگی من اضافه کرد؟
اگر جواب شما به این سوالات مثبت نیست، تعلل نکنید، برنامه موردنظر را از روی گوشی خود پاک نمایید.
۴. خاموش کردن هشداردهی برنامه‌های تلفن همراه
بسیاری از برنامه‌های کاربردی مانند فیسبوک تصور می کنند که باید بلافاصله شما را درباره همه چی مطلع سازند. هشداردهی برنامه‌هایی را که واقعا نیازی به آن‌ها ندارید، خاموش کنید.
۵. توجه کردن به اموری که نیاز به تمرکز دارند
ارسال پیام در حین رانندگی غیر قانونی است؛ زیرا توجه و تمرکز شما را نسبت به رانندگی کاهش می‌دهد. علاوه بر این مورد، استفاده از تلفن همراه هنگام راه رفتن یا ورزش در سالن بدن‌سازی نیز خطرآفرین است. به جای تمرکز داشتن روی گوشی تلفن همراه، سعی کنید از تماشای محیط و انجام فعالیت‌ها لذت ببرید.
۶. ایجاد فهرستی از فعالیت های سرگرم کننده
از مدت حضور در فضای مجازی و برنامه‌های سرگرم‌کننده موجود در تلفن همراه خود بکاهید و زمان خود را به فعالیت‌های موردعلاقه دیگری اختصاص دهید. نواختن موسیقی، نوشتن شعر یا داستان، پیاده‌روی و ورزش می‌توانند جایگزین‌های خوبی به جای غرق شدن در تلفن همراه باشند.
۷. دوری از اضطراب های ناشی از فضای مجازی
به یاد داشته باشید که مقایسه زندگی خود با دیگران منجر به احساس نارسایی، غرور کاذب یا خود بزرگ‌بینی می‌شود. هر دو این موارد به نوبه خود منجر به اضطراب می‌شوند. تمرین کنید که قدردان داشته‌های خود باشید و هرگز تصور نکنید که از دست رفته‌اید.
۸. کنار گذاشتن تلفن همراه هنگام شام
گوشی‌های هوشمند هنگام شام، یک مهمان ناخوانده هستند. غذا خوردن کنار اعضای خانواده به مراتب از به کارگیری تلفن همراه لذت‌بخش‌تر است.
۹. نبردن گوشی همراه به رختخواب
اگر در اواسط شب، متون یا تماس‌های تلفنی بی‌فایده‌ای را دریافت می‌کنید، احتمالا باید زندگی خود را دوباره ارزیابی کنید. خوابیدن نیازی برای تامین آسایش و آرامش جسمی و روانی است، پس آرامش خود را با استرس و بدخوابی ناشی از اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه معاوضه نکنید.
۱۰. تعیین زنگ هشدار برای خوابیدن
برای رفتن به رختخواب خود زمانی را مشخص کنید و در همان زمان بخوابید تا از استفاده بی‌دلیل از تلفن همراه خودداری کنید. از مزایای تلفن همراه، تعیین زمان هشدار برای خواب، کتاب خواندن، وقت گذراندن با همسر یا یادآوری تولد دوستان است، پس از این ابزار برای برنامه‌ریزی امور و یادآوری مناسبت‌ّها بهره ببرید.
۱۱. کنار گذاشتن موقتی تلفن همراه
شما می‌توانید بیشتر از آنچه که تصور می‌کنید، از تلفن همراه خود دور باشید. تلفن خود را به مدت یک روز خاموش کنید و آن را در یک کشو دور از دسترس قرار دهید. به نزدیکان خود نیز بگویید که تلفن همراه شما به یک تعطیلات یک روزه رفته است تا نگران شما نباشند. هر چند وقت یکبار این تمرین را انجام دهید تا پس از مدتی، حس اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه کم رنگ شود و شما به وضعیت طبیعی زندگی خود بازگردید.
۱۲. فرستادن تلفن های همراه هوشمند به تعطیلات بلندمدت
شاید در اطرافیان خود مشاهده کرده‌اید که بنا به دلیلی گوشی هوشمند خود را از دست داده باشند و به خاطر جلوگیری از هزینه‌ی زیاد خرید گوشی‌های هوشمند، یک گوشی تلفن ساده را به کار گرفته باشند. از این افراد سوال کنید که چقدر بدون گوشی هوشمند احساس آرامش می‌کنند، از هم صحبتی با اطرافیان لذت می‌برند و به صورت بصری به جهان اطرافشان پیوند خورده‌اند. برای ترک قطعی اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه لازم است مدت زمان طولانی‌تری آن را بازنشست کنید تا از زیبایی‌های زندگی در فضای حقیقی لذت ببرید.
زندگی می‌تواند چالشی باشد تا با یک ماجراجویی جسورانه از اعتیاد به گوشی های هوشمند همراه فرار کنید.